Παρουσίαση Προγράμματος
Σκοπός του Προγράμματος
Σκοπός του προγράμματος είναι η εξοικείωση των συμμετεχόντων/ουσών με τα εργαλεία της Διά Βίου Μάθησης και με τους τρόπους αξιοποίησης και συμβολής αυτών στην αποτελεσματικότερη, δημιουργικότερη και πιο ολοκληρωμένη εκτέλεση του ρόλου του εκπαιδευτικού στο σχολείο. Δεδομένου ότι η Διά Βίου Μάθηση (ΔΒΜ) σχετίζεται άμεσα με τη βιωματική μάθηση, την κριτική σκέψη, την υποκίνηση της ομάδας, τη χρήση της τέχνης ως αναπόσπαστο στοιχείο της διδασκαλίας και τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την κοινωνική πραγματικότητα, μπορεί με τις κατάλληλες αναπροσαρμογές να προσφέρει καινοτόμα εργαλεία διδασκαλίας.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο του παρόντος Προγράμματος, οι συμμετέχοντες/ουσες έχουν τη δυνατότητα να εστιάσουν σε ζητήματα όπως ο σχεδιασμός, η προετοιμασία και η διεξαγωγή της εκπαιδευτικής πράξης, μέσω κατάλληλα διαμορφωμένων δραστηριοτήτων, οι οποίες ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες μαθησιακές ανάγκες μιας εκπαιδευόμενης ομάδας. Έτσι, βασική καινοτομία του Προγράμματος είναι ότι περιλαμβάνει μεθόδους και πρακτικές από το πεδίο της ΔΒΜ. Με αυτόν τον τρόπο οι συμμετέχοντες/ουσες μπορούν αφενός να αντλούν και να αναπροσαρμόζουν ιδέες χρήσιμες για το εκπαιδευτικό τους έργο, αφετέρου να δραστηριοποιούνται, εάν επιθυμούν, και σε φορείς εκπαίδευσης ενηλίκων. Παράλληλα, οι εκπαιδευόμενοι/ες θα μελετήσουν ζητήματα σχετικά με τη διαχείριση της τάξης και την αντιμετώπιση προβλημάτων, όπως η κρίση σε μία ομάδα που μαθαίνει, η επιτυχής διαχείριση συγκρούσεων, κ.ά. Προς την επίτευξη των παραπάνω, το σύνολο των Ενοτήτων του Προγράμματος περιέχει την παρουσίαση και ανάλυση κατάλληλων εκπαιδευτικών τεχνικών και μεθόδων διδασκαλίας με συγκεκριμένα παραδείγματα και καλές πρακτικές ανά γνωστικό αντικείμενο.
Μεταξύ των καινοτόμων πρακτικών του Προγράμματος, ξεχωρίζουν η αξιοποίηση της τέχνης μέσω της μεθόδου του Α. Κόκκου «Μάθηση μέσα από την Αισθητική Εμπειρία», η έμφαση στην ανάπτυξη των οριζοντίων ικανοτήτων, όπως η κριτική σκέψη, η δημιουργικότητα, η επικοινωνία, η ομαδικότητα και συνεργασία, η επίλυση προβλημάτων κ.ά., καθώς και η κριτική επεξεργασία στερεοτυπικών αντιλήψεων των εκπαιδευόμενων μέσω της μεθοδολογίας της μετασχηματίζουσας μάθησης.
Μαθησιακά Αποτελέσματα Προγράμματος
Γνώσεις
Μετά το πέρας του προγράμματος ο/η εκπαιδευόμενος/η θα είναι σε θέση να:
1. Ανακαλεί το θεωρητικό πλαίσιο, τους στόχους και τις αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων, καθώς και της ολοκληρωμένης εκπαίδευσης (μοντέλο Illeris).
2. Προσδιορίζει τα διαφοροποιητικά στοιχεία ανάμεσα στη σχολική εκπαίδευση και την εκπαίδευση ενηλίκων.
3. Περιγράφει την διαδικασία διατύπωσης του σκοπού και των στόχων (γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις) των διδακτικών ενοτήτων.
4. Προσδιορίζει τους ποικίλους παράγοντες που λαμβάνονται υπόψιν κατά το σχεδιασμό των διδακτικών ενοτήτων.
5. Παρουσιάζει το σύνολο των εκπαιδευτικών τεχνικών και τον τρόπο της επιτυχούς υλοποίησής τους στο πλαίσιο της σχολικής εκπαίδευσης και της εκπαίδευσης ενηλίκων.
6. Αναλύει τη σημασία των οριζοντίων δεξιοτήτων, λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις των σύγχρονων κοινωνιών.
7. Διατυπώνει τα είδη και τις αλληλοσυνδέσεις των δεξιοτήτων.
8. Προσδιορίζει τη σημασία της ανάπτυξης κριτικής σκέψης στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πράξης.
9. Διατυπώνει τη σημασία και τις δυνατότητες της αξιοποίησης διαφόρων μορφών τέχνης (εικαστικά, λογοτεχνία, κινηματογράφος, μουσική) στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πράξης.
10. Αναφέρει τεχνικές για τη διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού μαθησιακού κλίματος.
11. Ονομάζει τα χαρακτηριστικά και τις φάσεις ανάπτυξης της εκπαιδευόμενης ομάδας.
12. Ταυτοποιεί τους ρόλους που αναπτύσσονται μέσα στην ομάδα και προσδιορίζει τα αίτια της διαμόρφωσής τους.
13. Ανακαλεί τις αρχές και πρακτικές επικοινωνίας που απαιτείται να εφαρμόζονται με στόχο την ανάπτυξη των σχέσεων διδασκόντων-διδασκομένων.
Δεξιότητες (Ψυχοκινητικές)
Μετά το πέρας του προγράμματος ο/η εκπαιδευόμενος/η θα είναι σε θέση να:
1. Εφαρμόζει στην πράξη τις αρχές, το θεωρητικό πλαίσιο και τις πρακτικές της ολοκληρωμένης εκπαίδευσης (μοντέλο Illeris) στο πλαίσιο της σχολικής εκπαίδευσης αλλά και της εκπαίδευσης ενηλίκων.
2. Σχεδιάζει με ολοκληρωμένο τρόπο διδακτικές ενότητες σύμφωνα με τη μεθοδολογία των Illeris και Jarvis, ξεκινώντας από τη διερεύνηση εκπαιδευτικών αναγκών των εκπαιδευομένων και φτάνοντας μέχρι την αξιολόγησή τους και την αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτικού/εκπαιδευτή.
3. Χρησιμοποιεί εύστοχα και να συνδυάζει τις κατάλληλες εκπαιδευτικές τεχνικές (λ.χ. εισήγηση, μελέτη περίπτωσης, παιχνίδι ρόλων, προσομοίωση, εργασία σε ομάδες, καταιγισμός ιδεών).
4. Συμβάλει στην οικοδόμηση των οριζοντίων δεξιοτήτων των εκπαιδευομένων μέσω της εκπόνησης κατάλληλων δραστηριοτήτων ανά δεξιότητα και της σύνδεσης των δραστηριοτήτων με τη διδακτέα ύλη.
5. Σχεδιάζει και εφαρμόζει τρόπους ανάπτυξης της κριτικής σκέψης με έμφαση στην εκπόνηση κατάλληλων δραστηριοτήτων αλλά και στην αξιοποίηση της τέχνης.
6. Εφαρμόζει μεθόδους αξιοποίησης της τέχνης στην εκπαιδευτική πράξη και ειδικότερα της μεθόδου του Α. Κόκκου "Μετασχηματίζουσα Μάθηση μέσα από την Αισθητική Εμπειρία"
7. Μπορεί να επικοινωνεί αποτελεσματικά με τους εκπαιδευόμενους αξιοποιώντας τις αρχές και μεθόδους της δυναμικής της ομάδας και της διαδραστικής επικοινωνίας σε μια ομάδα που μαθαίνει.
8. Συντονίζει και υποκινεί αποτελεσματικά και δημιουργικά την εκπαιδευόμενη ομάδα.
9. Χειρίζεται με επιτυχία τους ρόλους που διαμορφώνονται στην ομάδα και να αξιοποιεί τη δυναμική τους
Ικανότητες (Κοινωνικές/Συναισθηματικές)
Μετά το πέρας του προγράμματος ο/η εκπαιδευόμενος/η θα είναι σε θέση να:
1. Ενστερνίζεται και υποστηρίζει τις αρχές της αποτελεσματικής και πλήρους εκπαίδευσης.
2. Προσαρμόζει την εκπαιδευτική του/της πρακτική στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες τους των εκπαιδευομένων.
3. Υποστηρίζει την αξία του ουσιώδους και εποικοδομητικού διαλόγου με τους/τις εκπαιδευόμενους/ες.
4. Προάγει την αξία ότι κάθε μέλος της ομάδας μπορεί να συνεισφέρει στη μαθησιακή διαδικασία.
5. Υιοθετεί ομαδο-συνεργατική και μαθητοκεντρική προσέγγιση στην εκπαιδευτική του/της πρακτική.
6. Προάγει στο εκπαιδευτικό του/της περιβάλλον την διαμόρφωση κουλτούρας που ενισχύει την κριτική σκέψη των εκπαιδευομένων και αξιοποιεί την τέχνη ως εργαλείο για τη μάθηση.
7. Αυτοαξιολογείται και επιδιώκει τη συνεχή αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου που προσφέρει.
8. Εμπλουτίζει, προσαρμόζει, και μετασχηματίζει, αν χρειάζεται, τις απόψεις του/της ανάλογα με νέα επιστημονικά δεδομένα ή μεταβολές στον κοινωνικο-οικονομικό ιστό.
9. Αναπτύσσει αυτογνωσία των δυνάμεων και αδυναμιών του/της στην άσκηση του εκπαιδευτικού έργου.
Διδακτικές Ενότητες Προγράμματος
Υποενότητες
1.1. Χαρακτηριστικά των Ενήλικων Εκπαιδευόμενων
1.2. Προϋποθέσεις Αποτελεσματικής Μάθησης Ενηλίκων
Υποενότητες
2.1 Οριοθετώντας την έννοια του διδακτικού σχεδιασμού
2.2 Τα βασικά στοιχεία του σχεδιασμού μιας διδακτικής ενότητας
2.3 Μεθοδολογία σχεδιασμού διδακτικής ενότητας
Υποενότητες
3.1 Εκπαιδευτικές Τεχνικές (Οι τρόποι της διδασκαλίας)
3.2 Ποιες είναι οι εκπαιδευτικές τεχνικές
3.3 Παρουσίαση των κυριότερων ενεργητικών εκπαιδευτικών τεχνικών
3.4 Εκπαιδευτικές Τεχνικές για την εκπαίδευση ενηλίκων
Υποενότητες
4.1 Προσδιορισμός των οριζοντίων ικανοτήτων
4.2 Ανάπτυξη των οριζοντίων ικανοτήτων
4.3 Σημαντικές συνήθειες του νου (habits of minds) που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των οριζοντίων ικανοτήτων μέσα στη σχολική κοινότητα
Υποενότητες
5.1 Η αλλαγή μέσα από τη σχέση: Ένα Διεπιστημονικό μοντέλο για την αξιοποίηση της ομάδας στην Εκπαίδευση
5.2 Τα Χαρακτηριστικά της Ομάδας και η Επικοινωνία σε αυτήν
5.3 Οι ρόλοι μέσα στην ομάδα εκπαιδευομένων
5.4 Η διεργασία συμβολαίου για τις σχέσεις στη σχολική τάξη
Υποενότητες
6.1 Η Χρήση των Εικαστικών στη Δια Βίου Μάθηση
6.2 Η Χρήση του Κινηματογράφου στη Δια Βίου Μάθηση
6.3 Η Χρήση της Λογοτεχνίας στη Δια Βίου Μάθηση
6.4 Η Ανάπτυξη του Κριτικού Στοχασμού μέσα από την αξιοποίηση της τέχνης στη διδασκαλία
